Узлёт Артура Уі, які можна было спыніць

Брэхт Бэртальт


Сцэна 11

Гараж. Ноч. Чуваць шум дажджу. Э р н э с т а Р о м а
i малады I н а. На заднiм плане г а н г с т э р ы.

I н а
Ужо другая!

Р о м а
Уi затрымаўся.

I н а
А можа, ён вагаецца?

Р о м а
Магчыма.
Ён да сваiх прыхiльнiкаў прыхiльны,
Ён сам лепш згiне, а людзей не скрыўдзiць.
Даўно пара прыбраць тых пацукоў --
Джыволу, Гiры. Ён вагаецца,
Марудзiць, сам з сабой ваюе. Гэтак
Яно зацягнецца да трэцяй ночы...
Але ён прыйдзе. Прыйдзе ён, я знаю.
(Паўза.)
Калi пабачу труп ублюдка Гiры,
Тады палегчае, нiбыта я
Цярпеў, цярпеў i вось -- адлiў!

I н а
А дождж
Па нервах б'е! Якая ноч!

Р о м а
Люблю
Такiя ночы. I з усiх найбольш
Цямнотныя. З усiх машын люблю
Я хуткiя. З усiх сяброў люблю
Рашучых.

I н а
Цi даўно знаёмы?

Р о м а
Дваццаць
Гадоў.

I н а
Даўно.

Г а н г с т э р (выходзiць наперад)
Дай выпiць хлопцам.

Р о м а
Не.
Цвярозыя павiнны быць.

А х о ў н i к i ўводзяць нiзкарослага ч а л а в е к а.

Н i з к а р о с л ы (задыхаючыся)
Трывога!
Там два браневiкi з палiцыяй!

Р о м а
Спусцiце жалюзi! Не наша справа,
Але нам лепей перасцерагчыся.

Сталёвыя жалюзi, павольна апускаючыся, зачыняюць дзверы ў гараж

А выхад вольны.

I н а (кiвае)
Тытунь -- рэч дзiўная. Вось чалавек,
I ён здаецца ўсiм такiм спакойным.
А будзеш, як спакойны чалавек,
Закурваць, i спакойным станеш сам.

Р о м а (усмiхаючыся)
Дай руку, пакажы!

I н а (выцягвае руку)
Дрыжыць. Ах, дрэнна!

Р о м а
А што благога? I быкi такiя.
Без пачуцця. Нiшто iх не трывожыць.
А рукi хай дрыжаць. Яны -- як компас,
Хай стрэлка компаса дрыжыць сабе,
Пакуль не стане. I рука жадае
Уведаць, дзе той полюс. Вось i ўсё.

К р ы к (з вулiцы
Палiцыя!

Р о м а (рэзка)
Спынiлiся?

Г о л а с
Ды не!

Г а н г с т э р (уваходзiць)
Спынiлiся машыны, фары ў iх
Патушаны!

Р о м а
Яны Артура ловяць!
Джывола з Гiры ставяць пастку. Пойдзем
Сустрэць яго!

Г а н г с т э р
Самазабойства гэта!

Р о м а
Самазабойства? Хай самазабойства!
Мы дружым цэлых васемнаццаць год!

I н а (зычным голасам)
Цi зрыхтавана зброя?

Г а н г с т э р
Так!

I н а
Эй, штору!

Сталёвае жалюзi павольна падымаецца, iмклiва ўваходзяць
А р т у р а У i i Д ж ы в о л а з а х о ў н i к а м i.

Р о м а
Артура!

I н а (цiха)
I Джывола!

Р о м а
Што такога?!
Артура, мы баялiся...
(Голасна смяецца.)
Э, чорт!
Ну, ўсё ў парадку!

У i (хрыпла).
А чаму б i не?

I н а
Мы ж думалi,-- бяда,,, Падайце руку,
Шэф, сябру вашаму -- ён толькi што
Нас клiкаў у агонь за вас, Артура.

Уi падыходзiць да Ромы i падае яму руку. Рома, смеючыся, бярэ яе. У той момант, калi ён не можа працягнуць руку да рэвальвера, Джывола маланкава выхоплiвае браўнiнг, прыцiснуўшы яго
да сцягна, страляе. Рома падае.

У i
Загнаць усiх у кут!

Людзi Ромы стаяць разгубленыя; усiх, на чале з iх начальнiкам Iнам, заганяюць у кут. Джывола нахiляецца над Ромам.

Д ж ы в о л а
Ён дыхае.

У i
Дабi!
(Звяртаецца да тых, што стаяць каля сцяны.)
Раскрыта ваша змова, вашы планы
Адносна Догсбара таксама. Я
Нанёс удар апошняю хвiлiнай.
Супрацiўляцца позна. Пакажу
Як здраджваць мне! Гняздо прадажнiкаў!

Д ж ы в о л а
Усе пры зброi!
(Зiрнуўшы на Рому.)
Во, заварушыўся!
Ён ажывае... Не пашанцавала!

У i
Сустрэнемся на летнiку ў Дагсбора.
(Iмклiва выходзiць.)

I н а (стоячы каля сцяны)
Вы гады! Вы прадажнiкi!

Д ж ы в о л а (вельмi ўсхвалявана)
Агонь!

Кулямётная чарга косiць усiх каля сцяны.

Р о м а (ачуняўшы)
Джывола, чорт!
(Цяжка паварочваецца, твар яго белы.)
Што тут было?

Д ж ы в о л а
Няважна.
Двух-трох лягавых трахнулi.

Р о м а
Ты сволач!
Што ты зрабiў з людзьмi маiмi?

Джывола не адказвае.

Што
З Артура?.. О, я так i знаў! Забойцы!
(Падымае галаву, азiраецца, шукаючы на падлозе труп Артура.)
Дзе ён?

Д ж ы в о л а
Пайшоў!

Р о м а (пакуль яго падцягваюць да сцяны)
Сабакi! Эх, сабакi!

Д ж ы в о л а (холадна)
Кульгавы я? Дык ты, брат, -- безгаловы?
Iдзi цяпер к чарцям сабачым, падла!

З'яўляецца надпiс.